Dostęp do archiwalnych wydań „Wspólnoty” możliwy jest tylko dla zalogowanych prenumeratorów.
Jeżeli chcesz otrzymać dostęp napisz do nas: marketing@municipium.com.pl
Nr 2/1424 - stycznia 25, 2025
Zamów prenumeratę już dzisiaj.
Janusz Król*
Na tronie i w koronie
Jeśli samorząd ma być instytucją uczącą się, zdolną do dostosowywania się do wymogów zmieniającego się świata, w pierwszej kolejności powinien mieć świadomość samoograniczania się. Z tym jednak jest problem, gdyż obecnie środowiska samorządowe wydają się bardziej zainteresowane dbaniem o doraźny interes korporacji zawodowej niż przyszłość samorządu rozumianego jako wspólnota mieszkańców – pisze na naszych łamach profesor Paweł Kubicki, socjolog z Instytutu Studiów Europejskich UJ.
Rzecznik broni uczniów
Kolejne miasta decydują się powołać miejskiego rzecznika praw ucznia. Ma on wspierać młodych mieszkańców w trudnych sytuacjach w szkołach, ale też w ich działaniach i projektach związanych z edukacją.
Dźwięki prowadzą do celu
Znaczniki dźwiękowe, tzw. totupointy, coraz częściej spotykamy w urzędach miast i gmin. To udogodnienie dla osób niedowidzących i niewidomych. Do obsługi totupointów wystarczy bezpłatna aplikacja na telefon.
Urszula Adamczyk
Z nożem na pracownika socjalnego
W grudniu minęło 10 lat od dramatycznego zdarzenia w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Makowie (powiat skierniewicki). Dwie pracownice socjalne straciły życie w wyniku ataku klienta. Mężczyzna podpalił biuro, w którym przebywały kobiety i uniemożliwił im ucieczkę. Zabójstwo wstrząsnęło całą Polską. Ta tragedia rozpoczęła dyskusję o bezpieczeństwie osób zatrudnionych w pomocy społecznej. I mimo że od tamtych wydarzeń minęła dekada to wciąż, jak się okazuje, jest jeszcze wiele do zrobienia.
ABC Kancelaria – pytania i odpowiedzi
ABC Kancelaria to nowoczesny system klasy EZD, dedykowany w szczególności dla samorządowych jednostek organizacyjnych wszelkiego typu, jak również małych i średniej wielkości urzędów JST. W związku z jego udostępnieniem, planowanym na koniec pierwszego kwartału 2025 r., dostajemy wiele zapytań związanych zarówno z samym działaniem, jak i uwarunkowaniami organizacyjnymi wdrożenia. Przedstawiamy odpowiedzi na najczęstsze pytania, które pozwolą na wyjaśnienie nurtujących Państwa kwestii.
Rozmawia: Janusz Król
Wielu samorządowców ponosi porażkę po latach służby
To było dla mnie bardzo trudne doświadczenie, bo nie do końca rozumiałem racje, którymi kierowali się mieszkańcy. Pracowaliśmy wspólnie przez ponad 30 lat i wypracowaliśmy niesamowity poziom rozwoju gminę. Korycin stał się produktem znanym w każdym zakątku Polski. Ale cóż, to się po prostu stało i nie tylko tutaj. Jest w tym pewnie reguła, że im dłużej pracujesz, tym więcej „przyjaciół” zyskujesz – mówi Mirosław Lech, wójt Korycina.
Komisarz przejął rządy w Bodzentynie
Uprawomocniła się wydana 5 grudnia 2024 r. decyzja premiera – w Bodzentynie obowiązki burmistrza i rady gminy przejął komisarz. Została nim Anna Leżańska, doświadczony samorządowiec z powiatu skarżyskiego.
Budżet państwa na 2025 r. Więcej pieniędzy dla OSP
Na styczniowym posiedzeniu Sejm przyjął 28 poprawek Senatu do ustawy budżetowej. Dodatkowe 17 mln zł otrzymają ochotnicze straże pożarne, a 70 mln zł trafi do nowej rezerwy celowej na wsparcie małych i średnich organizacji pozarządowych działających w małych miejscowościach.
Kwiaty dla byłego prezydenta Gdańska
Kwiaty i znicze złożono 13 stycznia przy tablicy upamiętniającej miejsce zamachu na prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza sprzed sześciu lat. – Wzywam państwo polskie z całą mocą, aby zapobiegło na przyszłość takiej tragedii – apelowała żona Pawła Adamowicza. – Zło nierozliczone atakuje ze zdwojoną mocą.
Sławomir Bukowski
Ograniczanie ruchu w centrach miast: za wolno, chaotycznie, nieskutecznie
Prezydenci i burmistrzowie dążą do ograniczenia liczby samochodów wjeżdżających do centrum miast. Co prawda prawidłowo identyfikują problemy i potrzeby, lecz w praktyce nie korzystają z diagnoz. Przyjęte plany i strategie nie pozwalają ocenić, czy podejmowane działania są skuteczne – pisze NIK w raporcie pokontrolnym. Zwraca też uwagę, że część miast nie posiada kompletnych danych o infrastrukturze drogowej i zachodzących w niej zmianach.
Z e-Doręczeń korzysta ten, kto chce
e-Doręczenia, czyli cyfrowy odpowiednik listu poleconego za potwierdzeniem odbioru, zaczęły powszechnie obowiązywać z początkiem nowego roku, jednak obywatele sami decydują, czy i kiedy założą skrzynkę do doręczeń elektronicznych – przypomina Ministerstwo Cyfryzacji. Do momentu podjęcia przez nich takiej decyzji nadal mogą korzystać z dotychczasowych kanałów załatwiania spraw urzędowych.
dr hab. Joanna Podgórska-Rykała*
Mieszkańcy wiedzą najlepiej, jak poprawić transport publiczny
Zakończyło się I Forum Obywatelskie, zorganizowane przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię (GZM). Był to pierwszy metropolitalny proces deliberatywny w Polsce. 42 losowo wyłonione osoby dyskutowały o problemach związanych z transportem publicznym, zastanawiając się, jak go usprawnić wykorzystując możliwości, jakie dają koleje.
Aneta Fornalik*, Agata Wencel-Socha**
Stosowanie kodeksu postępowania administracyjnego w ustawie o dostępie do informacji publicznej
Ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej tylko w jednym miejscu wskazuje na stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Czyni to w art. 16 ust. 2 wskazując, że do decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy kpa. Odesłanie jest krótkie, ale niezwykle istotne.
Aneta Mościska*
Jak ustanowić odrębny lokal?
Właściciele lokali w budynkach wspólnot mieszkaniowych często podejmują działania w celu podziału jednego lokalu na kilka, np. w celu ich sprzedaży. Opisujemy procedurę administracyjną, jaka temu towarzyszy i rolę organów samorządowych w całym procesie.
GZM: 56 mln zł na nowoczesny transport
Dofinansowanie pozyskane z Unii Europejskiej zostanie przeznaczone na zakup autobusów elektrycznych oraz budowę kolejnych odcinków velostrad.
Unijne pieniądze na drogi rowerowe w Warszawie i okolicy
Warszawa, Marki i Wołomin otrzymały dofinansowanie w wysokości około 58 mln zł ze środków UE na budowę dróg rowerowych. W stolicy część tych środków została już wykorzystana na wytyczenie nowych lub przebudowę istniejących odcinków tras dla jednośladów.
Dominik Krzysztofowicz
Gdzie szukać pieniędzy na inwestycje
Od uruchomienia programów unijnych finansowanych z perspektywy 2021–2027 do 6 stycznia br. zrealizowano (lub jest w trakcie realizacji) 2356 naborów, których budżet wyniósł 238,4 mld zł. Beneficjenci podpisali 11 466 umów o wartości wydatków kwalifikowalnych 142,5 mld zł, w tym na 112,5 mld zł dofinansowania, co stanowi 35,2 proc. dostępnej alokacji. Jeszcze ponad 60 proc. pieniędzy jest do wykorzystania, również przez samorządy. W artykule przybliżamy wybrane nabory wniosków.
prof. Paweł Kubicki*
Samoograniczający się samorząd gwarancją odporności demokracji
Samorząd terytorialny obchodzi jubileusz 35-lecia swojego istnienia. Swoją działalnością trwale wpisał się w pejzaż demokratycznej Polski i słusznie wskazywany jest jako jedna z najbardziej udanych instytucji III RP. Żadna jednak instytucja bez stosownych reform, a zwłaszcza świadomości samoograniczania się, nie może poprawnie funkcjonować. Rok jubileuszowy jest dobrym pretekstem, aby obok zwyczajowych gratulacji poświęcić także więcej uwagi na konstruktywną krytykę.
70 mln zł na odbudowę zniszczonej infrastruktury turystycznej
O środki wyasygnowane przez Ministerstwo Sportu i Turystyki na usuwanie skutków powodzi mogą ubiegać się samorządy, stowarzyszenia oraz spółki z udziałem JST.
Michał Dulak
Samorządy w centrum polityki klimatycznej: od lokalnych powodzi po globalne negocjacje
Coraz wyraźniej widać, że bez udziału władz lokalnych i regionalnych globalna walka ze skutkami kryzysu klimatycznego może okazać się mało skuteczna. Samorządy wyrastają na jednego z kluczowych uczestników w debacie o przeciwdziałaniu zmianom klimatu, czego przykładem są ich rosnące wpływy w trakcie corocznych Konferencji Stron Ramowej Konwencji ONZ ds. zmian klimatu (COP).
Bartosz Klimas
A ludzi nam ubywa
Jak zatrzymać depopulację miast? Odpowiedzi na to trudne pytanie szukaliśmy – wraz z samorządowcami, ekspertami i biznesmenami, podczas XXII edycji Samorządowego Forum Kapitału i Finansów, które odbyło się w październiku 2024 r. w Katowicach.
Urszula Adamczyk
Biogazownia – wspólna inwestycja 37 samorządów
W Olsztynie w tym roku uruchomiona zostanie biogazownia komunalna. Budowa instalacji już się rozpoczęła. Za realizację zadania odpowiada Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi, którego udziałowcami jest 37 gmin z woj. warmińsko-mazurskiego ze stolicą regionu na czele.
Elbląg: 148 mieszkań na wynajem jeszcze w tym roku
Lokale znajdą się w ofercie Funduszu Sektora Mieszkań dla Rozwoju zarządzanego przez PFR Nieruchomości S.A. To oferta przede wszystkim dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na zakup mieszkania na kredyt.
Starolasy zostaną objęte ochroną
Lasy Państwowe na polecenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska zabezpieczą drzewostany oraz rozpoczną wstępną weryfikację terenową i zbieranie niezbędnych informacji do utworzenia starolasów. Proces odbędzie się zgodnie z ustaleniami przedstawionymi podczas Ogólnopolskiej Narady o Lasach.
Afera łapówkarska w powiecie nowotarskim
Do sądu trafił akt oskarżenia przeciwko dziewięciu urzędnikom starostwa nowotarskiego, w tym byłemu staroście Krzysztofowi F. Prokuratura zarzuca im przyjęcie i udzielenie korzyści majątkowych związanych z zamówieniami publicznymi.
Rafał Geremek nowym wiceprezydentem Gdyni
Nominację odebrał 7 stycznia z rąk prezydent Aleksandry Kosiorek. Będdzie odpowiedzialny m.in. za strategię miasta oraz rozwój komunikacji miejskiej.
Kraków powołuje Rzecznika Uczniów i Dialogu Szkolnego
Konkurs wygrała Aleksandra Twaróg. Jej zadaniem będzie promowanie postaw otwartości w szkołach, ochrona praw uczniowskich, a także rekomendowanie działań wzmacniających dobrostan uczniów i uczennic.
Nie żyje Józef Grzegorz Kurek, burmistrz Mszczonowa
Miał 71 lat. Był najdłużej urzędującym burmistrzem w Polsce. Naczelnikiem gminy został już w 1988 roku.
Grzegorz Drozd*
Utworzenie centrum usług społecznych
Sposób świadczenia usług społecznych powinien odpowiadać zmieniającej się rzeczywistości oraz potrzebom mieszkańców. Podstawowe formy organizacyjne instytucji nie zawsze są wystarczające do zapewnienia sprawnego i kompleksowego świadczenia usług. Wprowadzenie nowych rozwiązań organizacyjnych może przyczynić się do zwiększenia wydajności i efektywności.
Zdzisław Majewski*
Utrata zaufania
Częstym pretekstem do rozwiązania umowy o pracę jest powoływanie się na utratę zaufania szefa do pracownika. Czym jest osławiona formuła utraty zaufania? Czy może to być arbitralna decyzja kierownika, który nie ma argumentów merytorycznych, ale stawia na siłowe rozwiązanie? Animozje między przełożonym a pracownikiem niewątpliwie nie sprzyjają dobrej współpracy, ale też nie mogą być jedynym pretekstem.