Dostęp do archiwalnych wydań „Wspólnoty” możliwy jest tylko dla zalogowanych prenumeratorów.
Jeżeli chcesz otrzymać dostęp napisz do nas: m.hac@municipium.com.pl
Nr 2/1294 - stycznia 25, 2020
Zamów prenumeratę już dzisiaj.
Tadeusz Kołacz
Był sobie strajk
Od 8 do 27 kwietnia 2019 r. pod wodzą ZNP strajkowało ponad 15 500 szkół i placówek. Związek sformułował postulaty strajkowe, z których najmocniej eksponowano podwyżki dla pracowników pedagogicznych w wysokości 1000 zł. Dalsze postulaty to większe nakłady na oświatę z budżetu państwa, zmiana oceny pracy nauczycieli, zmiana ścieżki awansu zawodowego i dymisja ministra edukacji. Ostatecznie rząd zawarł porozumienie z NSZZ Solidarność, które miało zostać wykonane do 31 grudnia zeszłego roku.
Mariusz Gołaszewski*, Konrad Buczek**
Optymalizacja kosztów oświaty. Gdzie szukać oszczędności?
Edukacja to jedna z najpoważniejszych pozycji na liście wydatków JST. Wydatki oświatowe pochłaniają zwykle od 30 do 40 proc. kwoty przeznaczonej na wydatki bieżące gminy. Ich optymalizacja pozwala więc na wygenerowanie znaczących oszczędności.
Rozmawia: Janusz Król
Gmina nie powinna stać z boku
Nie ma obowiązku przynależności do organizacji samorządowych. Od kilku lat widać jednak tendencję do centralizacji, ustawodawca wie lepiej, jak my, na dole, powinniśmy prowadzić sprawy lokalne. W tej sytuacji stanie z boku, nieinteresowanie się tym, co dzieje się w innych jednostkach, szkodzi nie tylko idei samorządowej, ale też własnej gminie – mówi Jacek Brygman, wójt gminy Cekcyn, przewodniczący Konwentu Wójtów Gmin Wiejskich Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz wiceprzewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP.
Michał Chmielewski*
Rok od przekształcenia użytkowania wieczystego
Choć ustawa likwidująca użytkowanie wieczyste i oddająca mieszkańcom własność gruntów była przygotowywana niemal dwa lata, to przyspieszenie jej procedowania ze względu na wybory nie mogło przynieść nic dobrego. W efekcie dostaliśmy ustawę, która postawiła przed samorządami zadanie niemożliwe do wykonania, i pozostawiono je z tym zadaniem samym sobie.
Andrzej Dec*
Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza
Ustawodawca poprzez zmiany w ustawie o samorządzie gminnym zobowiązał gminy do wprowadzenia przepisów określających zasady występowania mieszkańców z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą. Zasady te mają być sprecyzowane w oddzielnej uchwale, a z ustawy wynika, co powinno być w niej zawarte. Od początku kadencji wiele gmin zdążyło już takie uchwały podjąć, a nawet pojawiły się pierwsze rozstrzygnięcia nadzorcze wojewodów i orzeczenia sądów, wskazujące najczęściej na przekroczenie upoważnień ustawowych.
Zrekompensować ubytki w dochodach
W atmosferze niezadowolenia z ostatnich działań rządu, które w mniejszym lub większym stopniu wywierają wpływ na finanse JST, przebiegł II Nadzwyczajny Wielkopolski Kongres Samorządowy w Poznaniu, zorganizowany przez Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski.
prof. dr hab. Jacek Sroka*, dr Joanna Podgórska-Rykała*
Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza – praktyka a rozstrzygnięcia nadzorcze
Samorządowe prawo ustrojowe reguluje obywatelską inicjatywę uchwałodawczą w sposób ogólny, pozostawiając duży zakres swobody organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z wolą ustawodawcy, to do ich wyłącznej kompetencji należy określenie: szczegółowych zasad wnoszenia inicjatyw, tworzenia komitetów, promocji i formalnych wymogów, jakim muszą odpowiadać składane projekty. Regulacje te powinny znaleźć się w uchwale organu stanowiącego, będącej aktem prawa miejscowego. W sytuacji, gdy dana jednostka przed nowelizacją ustaw samorządowych z 2018 r. miała w statucie zapis o prawie mieszkańców do wszczęcia procedury legislacyjnej, organ stanowiący zobowiązany jest do dostosowania wcześniejszej regulacji do nowych przepisów, ale też do uregulowania nowej instytucji w odrębnej uchwale – zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami. Powinno to nastąpić wraz z początkiem nowej kadencji rad w 2018 roku.
Marcin Nagórek
Przedawnienie należności ze stosunków cywilnoprawnych
Jednostki samorządu terytorialnego, wykonując zadania o charakterze publicznym, są również stronami różnorodnych stosunków cywilnoprawnych. Systematyka przepisów dotyczących szeroko pojętej gospodarki, w tym gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych. świadczy o tym, że samorządy mają wiele możliwości wykorzystywania sfery cywilistycznej w swojej działalności. Samorządowcy muszą jednak mieć na uwadze, że niektóre czynności (albo ich brak) mogą i w tym wypadku skutkować naruszeniem dyscypliny finansów publicznych – jak np. dopuszczenie do przedawnienia należności ze stosunków cywilnoprawnych.
Karol Popławski
Lokalizacja zjazdów z drogi publicznej
Prawo do zapewnienia dojazdu z nieruchomości do drogi publicznej jest istotnym składnikiem niezakłóconego korzystania z niej. Jak się jednak okazuje, może ono podlegać pewnym ograniczeniom, a nawet reglamentacji. Organy administracji decydując się na wydanie zezwolenia na budowę lub przebudowę zjazdu, muszą uwzględniać przede wszystkim bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Nie mniej istotne jest również sprostanie wymogom konstrukcyjnym dla danego typu zjazdu.
Mateusz Górski
Odrzucenie oferty niezgodnej z SIWZ
Jedną z przesłanek odrzucenia oferty jest niezgodność ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia. Jak właściwie dokonać oceny oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 prawa zamówień publicznych?
Aleksandra Baranowska-Górecka*
RODO wciąż stwarza problemy
Mimo że – mogłoby się wydawać – RODO zadomowiło się już w naszym porządku prawnym, to nadal na tle zmienionych przepisów dotyczących ochrony danych osobowych pojawia się wiele kontrowersji. Wydawałoby się, że po fali pierwszych absurdalnych interpretacji na gruncie rozporządzenia, takich jak np. zamiar wywoływania uczniów w szkole po numerach, wprowadzenia zakazu podpisywania zeszytów przez uczniów w szkołach czy odmowa podania rodzicom informacji, czy ich dziecko trafiło po wypadku do konkretnego szpitala, większość nieporozumień została wyjaśniona. Wciąż jednak pojawiają się nowe wątpliwości, zarówno po stronie administratorów danych, jak i podmiotów danych.
Jolanta Górecka-Wróbel
Zmiany w wynagrodzeniu wykonawcy w umowach powyżej 12 miesięcy
1 stycznia 2021 r. wejdą w życie dodatkowe przepisy dotyczące zmian w wynagrodzeniu wykonawcy. Ich stosowanie nastręczy wielu problemów. Może też wzrosnąć liczba umów z terminem realizacji do 12 miesięcy.
Andrzej Gniadkowski
Śląskie samorządy czekają na fundusz sprawiedliwej transformacji
Przed nami kolejny skok. Równie wielki jak ten, który wykonaliśmy w województwie śląskim 25 lat temu. Mieliśmy wówczas specjalny program i udało nam się kompleksowo przekształcić region przemysłowy. Teraz czas na zieloną transformację – mówił na Konwencie Wójtów i Burmistrzów Śląskiego Związku Gmin i Powiatów europoseł Jerzy Buzek.
Sławomir Bukowski
Jak przyspieszyć walkę ze smogiem
Polska to niechlubny lider europejskich rankingów zanieczyszczenia powietrza. Polski Alarm Smogowy przygotował i przedstawił rządowi rekomendacje działań prowadzących do poprawy jakości powietrza. Dotyczą trzech obszarów: ogrzewania mieszkań, transportu i przemysłu.
Justyna Kamińska
Marki: szkoła pod zielonym dachem
Nowoczesny dach, który latem chłodzi, a zimą grzeje, basen z grotą solną, sala koncertowa mogąca pomieścić 350 widzów i nowoczesna szkoła podstawowa dla 1200 uczniów. Oto centrum edukacyjno-rekreacyjne w podwarszawskich Markach.
Anna Morow*
Kontrolowanie dotacji oświatowych to konieczność
Oto próba oceny efektywności finansowania zadań oświatowych realizowanych przez podmioty inne niż JST na podstawie doświadczeń Wydziału Audytu i Kontroli Urzędu Miasta Lublina zbudowanych na bazie 497 przeprowadzonych kontroli dotacji oświatowych w zakresie ich wykorzystania i pobrania.
dr Tomasz Zalasiński*, Paweł Kaźmierczyk*
Obowiązek zniknie, ale długi szpitali zostaną – co zmienia wyrok Trybunału Konstytucyjnego?
20 listopada 2019 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że regulacja prawna zobowiązująca władze samorządowe do finansowania długów utworzonych przez nie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej jest niezgodna z Konstytucją RP. Ten niezwykle ważny dla samorządów wyrok otwiera na nowo dyskusję o reformie zasad finansowania ochrony zdrowia w Polsce.